We hebben de vlucht van half zeven uit Johannesburg genomen om op tijd te zijn voor de viering van het naderende einde van ons project in Swaziland, ook wel bekend als MaxART. Het aantal nieuwe hiv-infecties in Swaziland is in de afgelopen 5 jaar met 44% afgenomen. En daarmee is dit land nu koploper geworden in de aidsbestrijding.
Vanaf het vliegveld van Swaziland is het nog twee uur rijden naar de plek waar het feest is. Ik ben er de afgelopen jaren zo’n twee keer per jaar geweest en het landschap is vertrouwd geraakt. Wat begon als een droom is nu werkelijkheid. De Nationale Postcode Loterij geloofde in ons gedurfde plan om in Swaziland het aantal nieuwe hiv infecties drastisch omlaag te brengen door iedereen te testen en zo snel mogelijk te behandelen.
Overheid van Swaziland
Inmiddels is wetenschappelijk bewezen dat vroege behandeling goed is voor je eigen gezondheid en voorkomt dat het virus wordt overgedragen. Zeven jaar geleden was dat nog zeer omstreden en waren wij de eerste die dit in een heel land toe durfden te passen. De overheid van Swaziland heeft van het begin af aan de leiding genomen, bijgestaan door verschillende partners. Ik kan dagen vertellen over wat we allemaal hebben gedaan, wat werkte en wat niet, hoe we als partners naar elkaar toegegroeid zijn, maar vandaag is het tijd om het project af te sluiten en trots te zijn op wat we bereikt hebben.
Knalrode jurk
Ik reis samen met onze voorzitter Femke Halsema en Margriet Schreuders van de Postcode Loterij. Als we aankomen worden we opgewacht door de Nederlandse ambassadeur uit Mozambique, Pascalle Grotenhuis. Het feest is al begonnen met religieuze dans en speelt zich af op een vlak terrein waar alle gasten onder open tenten zitten. Zo “doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg” als Nederlanders zijn, zo formeel zijn de Swazi’s: “we love protocol”. Dat heb ik leren accepteren en zelfs waarderen in de loop der jaren. We nemen plaats in een rijtje van Swazi chiefs, ministers en andere hoogwaardigheid bekleders, veel in traditionele kledij. Er wordt gespeecht en tussendoor zijn er optredens van moeders, jongeren met trommels, majorette meisjes, thuishulpen, allemaal betrokken bij MaxART. Ik ben vooral geroerd door de jonge vrouw in een knalrode jurk die getuigt van haar hiv-status. Ze neemt dagelijks haar medicijnen en is voor niemand meer bang. En ik ben geroerd door de oudere man, die vertelt hoe hij door dit project anders is aan gaan kijken naar het stigma rond hiv. Hij geeft nu het goede voorbeeld door zich te laten testen en daar openlijk met zijn dorpsgenoten over te praten.
Koploper in de aidsbestrijding
Dat Swaziland nu koploper is in de aidsbestrijding is te danken aan de afname van hiv-infecties met 44%. Toen we vijf jaar geleden begonnen met het project bungelde het land onderaan alle lijstjes, of kwam er vaak niet eens op voor. De aanpak die we met alle partners hebben neergezet is nu de standaard in het land geworden. De overheid heeft verklaard dat Swaziland in 2022 aidsvrij zal zijn. Dan zal er dus niemand meer dood gaan aan aids, zullen er geen nieuwe hiv-infecties bijkomen en heeft iedereen die leeft met hiv goede zorg en behandeling. Ik ben trots dat we zo ver gekomen zijn, dat onze droom uitgekomen is, vooral trots dat Swaziland, waar iedereen te maken heeft met hiv/aids, nu een voorbeeld is voor andere landen.
We vertrekken uiteindelijk om met een aantal vrijwillige ondersteuners op huisbezoek te gaan. Deze dames gaan dagelijks bij hun dorpsgenoten langs om ze te stimuleren om hun medicatie te nemen, om vragen te beantwoorden en een beetje te helpen bij het huishouden. Ook op deze feestelijke zaterdag gaat dat werk gewoon door.
Het is van levensbelang dat we deze succesvolle aanpak uitbreiden naar andere landen. Want daar waar hiv onbespreekbaar is, groeit het aantal mensen met hiv explosief.
-Louise
Ook Quinty Trustfull bezocht MaxART in Swaziland eerder dit jaar voor het TV programma De Bestemming. Zij kwam erachter wat het dippen van koeien te maken heeft met dit baanbrekende project dat mede dankzij de Nationale Postcode Loterij mogelijk is gemaakt. Bekijk hieronder de uitzending.
