Proberen het zolang mogelijk vol te houden zonder pillen. Dat werd mijn inzet kort nadat ik in 2007 een hiv-diagnose kreeg. Het advies was om niet te beginnen met behandeling tot je onder de 350 CD4-cellen zat.
Voor mij betekende dat gezonder leven; eind 2007 liep ik mijn eerste marathon. Want ook al kon je het verloop van je CD4-cellen niet beïnvloeden, gezond leven kon geen kwaad. Wat ook meespeelde was mijn gevoel dat "pillen slikken" gelijk stond aan "patiënt zijn". Zolang je het zonder pillen kon, kwam hiv nog niet je dagelijkse leven binnen.
Het duurde tot juni 2013 voordat ik met mijn hiv-medicatie begon. Mijn CD4-cellen waren nog steeds goed, maar de inzichten inmiddels veranderd. Zes jaar zonder medicijnen lijkt nu volledig onverantwoord. Het feit dat deze hele alinea voelt als "opa vertelt" geeft aan hoe snel de ontwikkelingen zijn gegaan.
Aan dit alles moest ik denken bij een gesprek over een nieuwe ontwikkeling: de prikpil of, als je het goed wil zeggen, long-acting injectable anti-retroviral therapy. Veelbelovende studies laten zien dat mensen met hiv het virus succesvol onderdrukken, met slechts 1 keer per 2 maanden een injectie.
Het middel is nog niet op de markt, maar dat lijkt slechts een kwestie van tijd. In het gesprek fantaseerden we wat het zou betekenen als we in de niet zoverre toekomst nog maar 2 keer per jaar een prik nodig zouden hebben. In plaats van iedere dag een pil.
Het eerste wat het bij mij opriep was een gevoel van afscheid nemen. Waar in 2007 pillen nog gelijk stonden aan patiënt zijn, staan ze nu symbool voor gezond blijven. Het gaat echter verder dan dat. Ik ben gelukkig nooit ziek geweest als gevolg van mijn hiv. Ik heb mijn hiv nooit gezien, en ik heb het nooit geproefd. De enige echt tastbare relatie met hiv zijn mijn dagelijkse pillen.
Je pillen inpakken als je op reis gaat; een kort moment van paniek als je je realiseert dat je ze nog niet genomen hebt; het ritueel van het wekelijks vullen van je pillendoos. Allemaal momenten van reflectie, waarbij ik me heel even realiseer dat mijn leven afhangt van een blauwe en witte pil. Als dat alles straks wordt vervangen door twee prikken per jaar; wat voor relatie houd ik dan nog over met mijn hiv?
Voor de wereld is het natuurlijk een ontzettende doorbraak; zeker als de prikpil overal in de wereld een betaalbaar alternatief wordt voor pillen.
PrEP in een prik
De PrEP-pil beschermt tegen hiv. Een tweemaandelijkse injectie is in ontwikkeling, maar daar is nog wel een belangrijk nadeel aan: met pillen kun je op elk moment stoppen. Wil je stoppen met de injecties, dan moet je daarna nog een lange tijd elke dag een pil nemen.
Vooral voor mensen die kwetsbaar zijn vanwege armoede, stigma, of uitsluiting. Niet meer hoeven uit te leggen waarom je zo vaak naar de apotheek gaat. Niet langer je pillen voor vrienden hoeven te verstoppen.
Het gaat ook ons werk in Nederland veranderen. Hoe ziet hiv-voorlichting eruit als iedereen met hiv een prik neemt, en iedereen die veel risico loopt een PrEP-prik? Maakt het dan nog uit of je wel of geen hiv hebt? En wat betekent dat voor de hiv-gemeenschap?
Het gaat nog even duren, maar de grootste gamechangers in de hiv-bestrijding zijn vaak van medische aard geweest. De combinatietherapie, niet meetbaar = niet overdraagbaar, en PrEP hebben dat laten zien. Zet de prikpil daar maar alvast bij.
Verschillende behandelmethodes blijven naast elkaar bestaan. Niet elke hiv-remmer is voor iedereen even geschikt, bijvoorbeeld door mogelijke bijwerkingen. En natuurlijk moet het middel betaalbaar zijn. Bovendien vindt niet iedereen een prik een fijn alternatief voor pillen, zeker als die prik in eerste instantie elke 2 maanden gehaald moet worden. Voor veel mensen blijven pillen dan een makkelijke behandelmethode.
Wellicht komen er in de toekomst nog meer alternatieven, zoals een implantaat of langwerkende middelen die je slikt. Hoe dan ook: hoe meer opties er zijn voor behandeling, hoe beter.
