De mondiale gezondheidsstrategie: Van woorden naar daden
Tijdens de covidpandemie werd pijnlijk duidelijk dat we niet goed voorbereid zijn op virussen die zich razendsnel verspreiden. Daarom streed Aidsfonds in 2019 samen met anderen voor een Nederlandse mondiale gezondheidsstrategie, met speciale aandacht voor hiv en aids. Op 4 april 2023 wordt deze strategie besproken in de Tweede Kamer. In dit artikel vertellen we waarom de strategie er kwam, wat die inhoudt, waarom de stratgeie zo belangrijk is en wat de Tweede Kamer volgens ons moet doen.
Waarom een Nederlandse mondiale gezondheidsstrategie?
Het is begin 2022. De regering Rutte IV treedt net aan, terwijl Nederland nog in een lockdown zit. De coronapandemie toonde pijnlijk aan wat de enorme gevolgen kunnen zijn van ziektes die grenzen overstijgen. De vraag reist hoe we er in de toekomst voor kunnen zorgen dat we beter omgaan met gezondheidsuitdagingen. Op aandringen van Aidsfonds en partners kondigt het kersverse kabinet een mondiale gezondheidsstrategie te zullen ontwikkelen, met als doel de Nederlandse inzet voor gezondheid wereldwijd te vergroten en beter te coördineren.
Wat staat er in de mondiale gezondheidsstrategie?
Eind 2022 is het dan zover: het kabinet presenteert de strategie met drie prioriteiten. Nederland wil zich internationaal inzetten om 1) gezondheidssystemen te versterken, 2) ons beter voor te bereiden op toekomstige pandemieën en 3) de dwarsverbanden tussen gezondheid en klimaat beter te adresseren. Ook kondigt het kabinet de oprichting van de Dutch Global Health Hub aan, waar Aidsfonds en anderen lid van worden, en die toeziet op de uitvoering van de strategie.
De strijd tegen hiv/aids is goed verankerd in de mondiale gezondheidsstrategie. Zo benadrukt de tekst dat infectieziektes zoals hiv/aids niet stoppen aan de landsgrenzen. We kunnen dus alleen effectief de gezondheid van Nederlanders beschermen als de gezondheid van iedereen wereldwijd beschermd is. Ook wil Nederland zich graag inzetten voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR), inclusief de strijd tegen hiv/aids omdat wij hier als land veel kennis over hebben en concrete resultaten kunnen aantonen.
Waarom zijn investeringen in mondiale gezondheid zó belangrijk?
Investeringen in mondiale gezondheid zijn bewezen effectief en efficiënt. Er zijn veel voorbeelden te geven, maar laten we inzoomen op de strijd tegen hiv/aids. Nederland is bijvoorbeeld de 10e grootste donateur van het Global Fund voor Aids, Tuberculose en Malaria. Dat fonds redde sinds haar oprichting ruim 59 miljoen mensenlevens (dat is drie x de Nederlandse bevolking!). Bovendien is het goed voor de economie: voor elke euro die in het Global Fund gestoken werd kon ruim 31 euro op lange termijn terug verdiend worden. Lees hier meer voorbeelden in de position paper van de Dutch Global Health Alliance.
Wat moet de Tweede Kamer doen met de strategie?
Ten eerste kondigde het kabinet forse bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking aan. Hierdoor kunnen veel van de extra investeringen die voorzien waren op het vlak van mondiale gezondheid niet waar gemaakt worden. Zonder extra investeringen, ook geen extra inzet. Tegelijkertijd zijn vier partijen aan het onderhandelen over een nieuwe regering, waarvan sommige partijen al het geld voor ontwikkelingssamenwerking weg willen bezuinigen. Dit brengt honderdduizenden mensenlevens in gevaar! De Tweede Kamer moet een duidelijk signaal geven dat het achter de strategie staat en geen bezuinigen accepteert.
Ten tweede staan er veel mooie waarden en ambities in de strategie, maar het is nog onduidelijk hoe het kabinet de strategie wil uitvoeren. Hier is daarom goed om de strategie verder te concretiseren. Dat kan bijvoorbeeld als de Tweede Kamer het kabinet verzoekt een uitvoeringsagenda te maken en de Kamer jaarlijks op de hoogte te houden van de voortgang hiervan. Zo verzekeren we dat we van woorden naar daden kunnen gaan.
