Wat zijn patenten?

Patenten zorgen ervoor dat farmaceuten alleenrecht hebben op het produceren en verkopen van een bepaald medicijn, zoals hiv-remmers.

Waar patenten ooit waren bedoeld om innovatief onderzoek te stimuleren, worden ze in de praktijk vaak gebruikt om de medicijnen voor de maximale winst te verkopen. Een voorbeeld van het effect van patenten: terwijl het medicijnproducenten gemiddeld 19 cent aan ingrediënten kost om een hiv-pil te maken, wordt de pil in sommige landen voor  €68,- op de markt gebracht! (bron: WHO).

Patenten zorgen ervoor dat farmaceuten wel 10 tot 20 jaar een monopoliepositie hebben. Bovendien komt het veelvuldig voor dat wanneer een patent bijna verloopt, de farmaceut een minuscule aanpassing doet aan het medicijn en vervolgens opnieuw een patent aanvraagt.

Merkloze medicijnen voor lage inkomenslanden

De inkoop van geneesmiddelen voor een land is meestal de verantwoordelijkheid van de overheid. Budgetten verschillen per land, bovendien maakt iedere overheid andere keuzes. Dankzij internationale verdragen mogen de armste landen nu de patenten op geneesmiddelen negeren. Ze kunnen dus goedkopere, merkloze hiv-remmers inkopen. Hierdoor is de behandeling van hiv in deze landen een stuk goedkoper geworden. Van zo’n € 10.000,- per jaar in 2000, tot minder dan € 65,- per jaar nu.

Middeninkomenslanden

Een grote groep middeninkomenslanden krijgt korting op medicijnen van farmaceutische bedrijven. Andere middeninkomenslanden vallen buiten de boot. Oneerlijk, maar waar: zij moeten zich wel aan de patentregels houden. Overheden moeten dan zelf met farmaceuten onderhandelen over de aankoop van hiv-remmers. Het ene land lukt het beter om over een gunstige prijs te onderhandelen dan het andere.

Mensenlevens in gevaar

Patenten zorgen ervoor dat miljoenen mensenlevens in gevaar komen. Te hoge medicijnprijzen zijn mede de oorzaak dat bijna 15 miljoen mensen met hiv krijgen geen medicijnen krijgen. Veel overheden kunnen door die hoge prijzen namelijk niet genoeg medicijnen kopen om iedereen met hiv in hun land te voorzien. Dit leidt niet alleen tot aidsdoden, maar ook tot nieuwe hiv-infecties. Mensen met hiv die succesvol behandeld worden kunnen het virus namelijk niet overdragen op anderen. Het belang van betaalbare medicijnen is dus enorm belangrijk.

Wat Aidsfonds doet

De winst van farmaceuten kan toch nooit belangrijker zijn dan mensenlevens? Daarom komt Aidsfonds met de hulp van donateurs in actie. In meer dan 20 landen strijden we samen met lokale activisten, advocaten en mensen met hiv voor betaalbare medicijnen. We:

  • Voeren campagnes om aandacht te vragen voor de te hoge medicijnprijzen
  • Vechten patenten aan  zodat merkloze geneesmiddelen ingekocht kunnen worden
  • Doen onderzoek om de overheden te laten zien hoevéél ze teveel betalen voor hiv-medicijnen
  • Lobbyen bij de regering om gebruik te maken van wetgeving om de medicijnprijzen laag te houden.

 

Dit hebben we al bereikt

De strijd tegen patenten heeft succes! Met steun van onze donateurs ging de prijs van hiv-remmers in onder anders Georgië, Kazachstan, Moldavië en Peru al drastisch omlaag. En ook in Oekraïne ging eerder dit jaar de prijs van een hiv medicijn enorm omlaag. Dankzij jarenlange onderhandelingen kost een hiv-remmer daar nu €2,45 in plaats van €4,90 per pil.

Aidsfonds

Contact