Nieuw hiv-preventiemiddel mag niet weer privilege van rijke landen zijn
Het nieuwe hiv-preventiemiddel lenacapavir blijkt ongekend effectief in het voorkomen van een hiv-infectie. Een doorbraak, zeker voor de landen waar de epidemie het grootst is. Maar dan moet het middel daar wel snel beschikbaar komen.
Dit stuk is een bewerkte versie van het opiniestuk van Aidsfonds-directeur Mark Vermeulen, dat op 14 januari verscheen in Trouw.
Het nieuwe hiv-preventiemiddel Lenacapavir prijkte de afgelopen weken bovenaan lijstjes met de meest hoopgevende medische doorbraken van 2024. En terecht, het kan een doorbraak betekenen in de aidsbestrijding.
Maar achter het optimisme schuilt het risico dat dit levensreddende preventiemiddel, wanneer het beschikbaar komt, eerst wordt uitgerold in rijke landen, terwijl mensen op plekken waar de nood het hoogst is, jaren moeten wachten.
Middel van levensbelang
Met slechts twee injecties per jaar biedt het nieuwe middel een eenvoudige, zeer effectieve bescherming tegen hiv. Vooral voor vrouwen in veel Afrikaanse landen is de injectie van levensbelang. Zij lopen veel risico op hiv, maar voor condoomgebruik zijn ze afhankelijk van mannen. Met Lenacapavir kunnen zij het heft van hun gezondheid in eigen hand nemen.
Vrouwen en hiv
Jonge vrouwen in het deel van Afrika onder de Sahara lopen dubbel zoveel risico op hiv als jonge mannen. Dat komt door genderongelijkheid.
Vrouwen hebben door wetten en culturele normen bijvoorbeeld minder toegang tot zorg en onderwijs. Daardoor zijn ze voor hun levensonderhoud meer afhankelijk van mannen. Ze krijgen vaker te maken met seksueel geweld, en ook taboes op seksuele gezondheid spelen een rol.
Succes door samenwerking
Het is daarom cruciaal dat een levensreddend middel nu niet slechts een privilege blijft voor mensen in het Westen. De vooruitgang die we de afgelopen decennia hebben geboekt in de strijd tegen hiv en aids toont dat we successen kunnen boeken als we internationaal samenwerken.
Twintig jaar geleden leek een wereld zonder aids ondenkbaar; nu is het een haalbare werkelijkheid. Daarom roept Aidsfonds politieke leiders en beleidsmakers op om hun verantwoordelijkheid te nemen.
De rol van overheden
De overheden van rijke landen als Nederland zullen het Global Fund moeten blijven steunen, een organisatie die samen met internationale en lokale partners de strijd tegen aids, tuberculose en malaria financiert.
Ook farmaceutische bedrijven moeten meewerken om ervoor te zorgen dat nieuwe innovaties in hiv-medicatie financieel bereikbaar worden in de landen waar deze het hardst nodig zijn.
Morele verplichting
Het beschikbaar stellen van Lenacapavir is niet alleen een morele verplichting, maar ook een cruciale stap in de wereldwijde strijd tegen aids. Net zoals we bij de coronapandemie hebben gezien, houden virussen zich niet aan landsgrenzen.
Zonder een wereldwijde aanpak zal er nooit volledig een einde komen aan aids. Bovendien is het economisch voordelig om mensen gezond te houden, omdat gezonde bevolkingen bijdragen aan stabiele en welvarende samenlevingen. Het is dus in ons aller belang om aids wereldwijd te bestrijden.
Nu versnellen
In elke race versnel je wanneer de finish in zicht komt. Dat moment is nu. Lenacapavir biedt de kans om een grote stap te zetten naar een wereld zonder aids. Maar alleen als we ervoor zorgen dat het beschikbaar komt voor de mensen die de grootste kans lopen op een hiv-infectie. Laten we de klus afmaken voor iedereen, ongeacht waar je woont of wie je liefhebt.
Met de steun van onze donateurs zetten wij de komende periode alles op alles om te zorgen dat lenacapavir zo snel en zo goedkoop mogelijk beschikbaar komt voor de mensen die de prik het hardst nodig hebben. Zo voorkomen we samen hiv-infecties!
