We starten 6 baanbrekende onderzoeken naar hiv-genezing

Hieronder lees je meer over deze veelbelovende projecten. 

1. Leren van dubbele infecties

Hiv heeft verschillende subtypes. Hiv-1 komt wereldwijd het meest voor en is over het algemeen agressiever dan hiv-2. Maar bij mensen die zowel hiv-1 als hiv-2 hebben, zien we opvallend genoeg juist een trager ziekteverloop.  Wetenschappers denken dat het begrijpen van dit fenomeen belangrijke aanknopingspunten kan leveren voor genezing van hiv.

Een internationaal onderzoeksteam onder leiding van assistent-professor Thibault Mesplède (Erasmus Universiteit) gaat 20 mensen met zo’n dubbele hiv-infectie in Ghana, Frankrijk en Nederland bestuderen. Ze analyseren het ‘verborgen’ reservoir van hiv – de kleine hoeveelheden virus die ondanks behandeling achterblijven – en hoe het immuunsysteem reageert. Ze vergelijken deze bevindingen met mensen die alleen hiv-1 of alleen hiv-2 hebben, en met mensen zonder hiv. 

2. De rol van artsen in klinische studies

Christel Protière van het Franse Instituut voor Gezondheid en Medisch Onderzoek (Inserm) richt zich met een team van Franse onderzoekers op de ervaringen van zorgprofessionals, met name hiv-artsen, die betrokken zijn bij klinische studies.

Dit onderzoek levert data op waarmee we de uitvoer van hiv-genezingsonderzoek kunnen verbeteren door beter te begrijpen wat de rol en ervaringen zijn van zorgverleners (met name hiv-artsen) die hierbij betrokken zijn. Het doel is om ervoor te zorgen dat deze onderzoeken ethisch verantwoord en effectief zijn, en dat patiënten goed worden ondersteund gedurende het hele proces.

3. Nanodeeltjes voor krachtige antistoffen

Hiv kan zich goed verstoppen in het lichaam, waardoor het moeilijk volledig te elimineren is. En dat laatste is mogelijk belangrijk om een definitieve genezing te vinden die voor iedereen werkt.

Jori Symons (UMC Utrecht) onderzoekt, samen met een internationaal team uit o.a. Frankrijk en Zuid-Afrika, een innovatieve manier om krachtige antistoffen (broadly neutralising antibodies of bNAbs) in te zetten. Met behulp van nanodeeltjes (lipid nanoparticles) willen ze het lichaam zelf deze antistoffen laten aanmaken.

Het doel is een behandeling te ontwikkelen die met één dosis het verborgen hiv in het lichaam vermindert en voorkomt dat het virus terugkeert. Dit onderzoek kan een doorbraak betekenen in de behandeling van hiv. 

4. Antistoffen en immuunboosters samen aan het werk

Michaela Muller-Trutwin (Institut Pasteur) en haar team uit Frankrijk, Nederland en Zuid-Afrika combineren twee methoden om hiv effectiever te bestrijden: krachtige antistoffen (bNAbs) én een molecuul (IL-21) dat het immuunsysteem een boost geeft.

Door deze twee benaderingen te combineren, hopen onderzoekers de hoeveelheid virus die zich verstopt in het lichaam aanzienlijk te verminderen en een langdurige controle van de infectie te bereiken. Dat is een mogelijk pad naar genezing van hiv!

5. Eerlijke en ethische hiv-onderzoeken

In sommige hiv-genezingsonderzoek stoppen deelnemers tijdelijk met het nemen van hiv-medicatie (zogenaamde “analytische behandelingsonderbrekingen” of ATI’s). Hoewel deze studies kunnen helpen bij het vinden van een genezing, kunnen ze ook risico’s met zich meebrengen voor deelnemers, zoals emotionele en sociale uitdagingen.

Assistent-professor Kim Romijnders (UMC Utrecht) brengt onderzoekers, mensen met hiv en gemeenschappen samen om de behoeften en zorgen van mensen met hiv met betrekking tot deze ATI-proeven beter te begrijpen. In de studie worden aanbevelingen ontwikkeld voor de ethische, eerlijke en voor deelnemers acceptabele uitvoering van ATI-proeven.

6. De rol van de darmen in hiv-infectie

Blandine Monel van het Franse Instituut voor Gezondheid en Medisch Onderzoek (Inserm) richt zich op hoe hiv-infecties in de darmen beginnen. Hoewel veel onderzoek zich richt op hiv in het bloed, vestigt het virus zich vaak vroeg in o.a. de darmen.

Met menselijk darmweefsel onderzoekt dit team hoe hiv cellen infecteert en hoe het immuunsysteem reageert. Daarnaast testen ze nieuwe behandelingen die gericht zijn op het stoppen van hiv in een vroeg stadium. Dit onderzoek biedt belangrijke inzichten in hoe hiv te voorkomen en te behandelen. 

Internationale samenwerking

Deze zes projecten kunnen niet alleen belangrijke inzichten opleveren, ze dragen ook bij aan het opbouwen van een infrastructuur voor toekomstige samenwerking tussen Europese en Afrikaanse onderzoekers. Dat is belangrijk om samen meer te kunnen bereiken en een geneesmiddel te vinden dat voor iedereen werkt.