Virologe Anne Wensing over hiv en corona: “Mijn Afrikaanse hart bloedt.”
Als de coronacrisis ons één ding heeft geleerd, is het dat toegang tot hiv-medicijnen de zwakke schakel is in de aidsbestrijding. Nu duizenden mensen wereldwijd door logistieke problemen en schaarste zonder levensreddende medicijnen zitten, wordt het belang van genezing wel héél duidelijk. Virologe Anne Wensing, expert op zowel hiv- als coronagebied, vertelt over de ontstane problemen en het belang van wetenschappelijk onderzoek.
Anne: “Ik ben viroloog geworden vanwege de strijd tegen aids. Ik liep coschappen voor mijn opleiding tot arts in UMC Utrecht. Daar waren een moeder met hiv en haar twee kindjes. Zij hadden van hun moeder bij de geboorte ook hiv gekregen. De moeder stond nu op het punt te bevallen van kindje nummer drie. En toen kwamen er hiv-medicijnen! We konden de moeder behandelen, waardoor haar nieuwe baby niet geïnfecteerd werd. Dat was op dat moment iets heel nieuws en fantastisch om deelgenoot van te zijn. Dat heeft veel indruk gemaakt. Dat die baby geen hiv had, maar ook de strijd om die nieuwe hiv-medicijnen binnen te krijgen bij die andere twee kleintjes. De hiv-medicatie was toen nog heel ingewikkeld. Het waren meerdere pillen en vloeistoffen, die précies afgemeten moesten worden.”
Onderzoek
“Tegenwoordig krijgen kinderen vaak één pil per dag. Ook dankzij wetenschappelijk onderzoek. Er is ontzettend veel onderzoek gedaan door universiteiten en farmaceuten, waardoor er nu deze betere medicijnen zijn. En daarom vind ik het ook dramatisch dat nu we echt goede medicijnen hebben, logistieke problemen ervoor zorgen dat mensen deze niet krijgen. Hiv en covid-19 zijn natuurlijk allebei een heel groot probleem. Maar wat hier echt erg is, is dat op sommige plekken de twee pandemieën samenkomen. Dat is voor bijvoorbeeld kinderen heel risicovol.”
Genezing
Aidsfonds doet er alles aan om iedereen met hiv van levensreddende pillen te voorzien. Juíst nu. Dus komen we met innovatieve oplossingen en bezorgen onze gezondheidswerkers bijvoorbeeld op de fiets hiv-medicijnen bij mensen thuis. Maar de enige permanente oplossing voor de miljoenen mensen met hiv wereldwijd is genezing. Daarom zet Aidsfonds daar, samen met jou, ook dit jaar weer vol op in.
Geen afweer
“Het eigen immuunsysteem van kinderen met hiv heeft geen enkele bescherming tegen het virus, omdat ze meteen al vanaf de geboorte hiv-medicijnen hebben gekregen. Het virus is bij hen altijd slapend gehouden. Wat natuurlijk erg goed is. Maar als ze dan ineens geen medicijnen krijgen door de lockdowns, komt dat virus terug en dat heeft enorme effecten. Daar reageren ze dan heel heftig op. Dat kan zelfs de dood tot gevolg hebben.”
Zuid-Afrika
“Ik werk ook als hoogleraar op de universiteit in Johannesburg. We hebben in een township een laboratorium gebouwd, helemaal bedoeld voor hiv-onderzoek. Daar doen we nu trouwens ook veel werk voor covid-19. Op die locatie vangen we nu ineens weer mensen op met áids. Dat hebben we echt een heel lange tijd niet meegemaakt, want mensen met hiv kregen medicijnen en dus geen aids. Maar omdat velen nu geen toegang hebben tot die hiv-medicijnen en er door de coronacrisis ook niet meer actief wordt gezocht naar mensen met hiv-infecties, zien ze nu aan de lopende band weer mensen met aids.
Mijn Afrikaanse hart bloedt. Zeker omdat ik er door de lockdown niet naartoe kan. Corona is erg. Het heeft ontzettend veel invloed op ons alledaagse leven. Maar er zijn dus ook heel veel mensen in de wereld die keihard door beíde pandemieën worden geraakt.”
Kinderen met hiv
- Er zijn 1,8 miljoen kinderen met hiv wereldwijd
- 53% van hen krijgt levensreddende medicijnen
- Van de overige kinderen overlijdt 50% vóór de tweede verjaardag
- Dat zijn 260 kinderen per dag, ongeveer een hele basisschool
Bron: UNAIDS februari 2021