Een onderzoek naar een injecteerbare vorm van het hiv-preventiemedicijn PrEP laat 0 nieuwe hiv-infecties zien. Ruim 2100 jonge vrouwen en meisjes in Zuid-Afrika en Oeganda bleven vrij van hiv. Dat is uniek én baanbrekend. “Een hele generatie die geen angst meer hoeft te hebben voor een hiv-infectie was nog nooit zo dichtbij,” zegt Remko van Leeuwen, expert wetenschappelijk onderzoek bij Aidsfonds.
PrEP is nu alleen beschikbaar als pil, die je dagelijks slikt om een hiv-infectie te voorkomen. Het middel is bedoeld voor mensen die een hoger risico lopen op hiv. Injecteerbare PrEP is in principe hetzelfde medicijn, maar dan in een vloeibare vorm: in plaats van dagelijkse pillen wordt het medicijn elk halfjaar via injecties toegediend. In het onderzoek werd de doeltreffendheid van de injectie vergeleken met die van de pillen. Onder meer dan 3200 vrouwen die PrEP-pillen gebruikten werden 55 hiv-infecties gevonden. Bij de vrouwen die de prik kregen, vond geen enkele hiv-infectie plaats.
Dat betekent niet dat PrEP-pillen slecht werken. We weten al dat PrEP bij goed gebruik goede bescherming biedt tegen hiv. Dit onderzoeksresultaat zegt vooral iets over de specifieke context, onder jonge vrouwen in twee Afrikaanse landen. Voor veel van hen is het moeilijker om elke dag een pil te nemen. Het innemen ervan kan worden vergeten, of overgeslagen worden wanneer er geen eten is of er andere mensen bij zijn. Bijvoorbeeld omdat er stigma heerst en andere mensen zouden kunnen denken dat je hiv hebt. Ook speelt afstand een rol: de kliniek voor het ophalen van PrEP-pillen is vaak ver weg.
Een tweejaarlijkse injectie voorkomt dit: je bent minder afhankelijk, hebt geen last meer van stigma én je kunt het innemen niet vergeten. Het middel kan dan ook het grootste verschil maken in Oost- en Zuidelijk Afrika, waar de hiv-epidemie het grootst is. In 2022 kregen 500.000 mensen er hiv. Tweederde van alle infecties trof vrouwen.
“Het is fantastisch dat we nu een middel in handen hebben dat ongekend effectief blijkt om de overdracht van hiv te stoppen. We moeten nu met z'n allen onze schouders eronder zetten om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk toegang krijgen tot deze innovatie.”
- Remko van Leeuwen, expert wetenschappelijk onderzoek bij Aidsfonds
Het onderzoek is nog niet afgelopen. Er lopen nog deelonderzoeken in andere regio's en onder andere doelgroepen. Daarnaast is er nog een grote horde te nemen: de kosten voor het uitrollen van het medicijn zijn heel hoog. In de Verenigde Staten kost het momenteel 40.000 dollar per jaar. Daarom hebben hiv-activisten farmaceut Gilead in een brief opgeroepen om snel te handelen en de injecteerbare PrEP betaalbaar en toegankelijk te maken voor zoveel mogelijk mensen. "Gilead is toegewijd om het middel zo toegankelijk mogelijk te maken en daarmee zoveel mogelijk mensen te bereiken die er baat bij hebben," zegt een woordvoerder van de farmaceut. Wordt vervolgd!
Elke 5 minuten sterft er een kind aan de gevolgen van aids. Omdat het niet op tijd levensreddende medicijnen heeft gekregen. Met jouw donatie trainen we lokale gezondheidswerkers die kinderen helpen gezond te blijven.
