Wetenschappers luiden noodklok: investering in hiv-genezingsonderzoek harder nodig dan ooit
Een internationaal collectief van vooraanstaande wetenschappers, fondsen en mensen met hiv roepen op: er moet meer worden geïnvesteerd in hiv-genezingsonderzoek. Een geneesmiddel is essentieel om de epidemie te stoppen, maar er is niet genoeg financiering beschikbaar.
De oproep verscheen in onlangs in wetenschappelijk tijdschrift The Lancet. De schrijvers laten in hun artikel zien welke veelbelovende doorbraken er zijn geweest in de wetenschap, maar ook dat er grote tekorten zijn in de financiering.
De vraag is niet langer of genezing mogelijk is, maar hoe snel we veilige, toegankelijke geneesmiddelen kunnen ontwikkelen.
dr. Remko van Leeuwen, expert wetenschappelijk onderzoek bij Aidsfonds
“We hebben nu definitief bewijs dat hiv kan worden genezen”, zegt hoofdauteur dr. Remko van Leeuwen, expert wetenschappelijk onderzoek bij Aidsfonds.
Er zijn inmiddels tien mensen genezen van hiv door een stamceltransplantatie, waaronder twee nieuwe gevallen dit jaar.
“De vraag is niet langer of genezing mogelijk is, maar hoe snel we veilige, toegankelijke geneesmiddelen kunnen ontwikkelen.”
Veelbelovende ontwikkelingen
Een greep uit recente belangrijke onderzoeken:
- Vaccins die het immuunsysteem trainen om hiv onder controle te houden
- Gentherapie om hiv weg te knippen uit het dna, zoals CRISPR-Cas9
- Sterke antistoffen (bNAbs) die een breed scala aan hiv-varianten kunnen bestrijden
- “Shock and kill”-strategiën om slapend virus wakker te schudden en te bestrijden
Ondanks alle wetenschappelijke vooruitgang is er een ernstig tekort aan financiering, zeggen de wetenschappers. Daar komt bij dat er forse bezuinigingen verwacht worden bij de Amerikaanse overheid. Bijna 90% van de wereldwijde financiering van hiv-genezingsonderzoek is van hen afkomstig.
“We staan op een keerpunt”, zegt Yazdan Yazdanpanah, directeur van het Franse ANRS Emerging Infectious Diseases Agency. “De wetenschappelijke middelen zijn binnen handbereik, maar zonder voldoende financiering blijven deze doorbraken beperkt tot laboratoria.”
Afhankelijkheid
Doordat ook veel ontwikkelingshulp vanuit de VS is geschrapt, wordt er al veel minder getest op hiv, krijgen veel mensen die op hiv-behandeling waren geen medicatie meer en er worden miljoenen extra doden door aids verwacht in de komende jaren.
Dit onderstreept de noodzaak van een geneesmiddel: door genezing zullen miljoenen met hiv niet meer afhankelijk zijn van levenslange behandeling.
Kostenbesparing
De onderzoekers noemen ook economische argumenten: Wereldwijd zijn er 40,8 miljoen mensen met hiv en jaarlijks komen daar meer dan 1 miljoen mensen bij. De medische kosten gedurende het hele leven variëren van 5.000 euro in lage-inkomenslanden tot meer dan 500.000 euro in rijke landen.
Genezing zou niet alleen levens redden, maar ook enorme kostenbesparingen opleveren
dr. Françoise Barré-Sinoussi, Institut Pasteur
“Genezing zou niet alleen levens redden, maar ook enorme kostenbesparingen opleveren”, zegt Nobelprijswinnaar dr. Françoise Barré-Sinoussi, medeontdekker van hiv.
Bovendien, zeggen de onderzoekers, kunnen vondsten uit het hiv-veld ook nuttig zijn voor het genezen van andere chronische infecties, genetische en neurologische aandoeningen.
Oproep tot actie
De onderzoekers roepen op tot:
- Meer overheidsfinanciering voor onderzoek in een vroeg stadium.
- De oprichting van een hiv-impactfonds via publiek-private partnerschappen.
- meer betrokkenheid van instituten uit lage- en middeninkomenslanden
- Een gecoördineerde wereldwijde onderzoeksagenda onder leiding van internationale gezondheidsorganisaties.
“De EU en andere internationale partners moeten het financieringstekort opvullen”, zegt Birgit Poniatowski, uitvoerend directeur van IAS, de International AIDS Society.
“We hebben de wetenschappelijke basis en de technologische middelen. Wat we nodig hebben, is politieke betrokkenheid en financiële middelen die passen bij de urgentie van deze grote gezondheidsuitdaging.”
Genezing betekent bevrijding van stigma en de financiële zorgen die ons dagelijks leven bepalen.
Florence Riako Anam, GNP+
Florence Riako Anam van het Global Network of People Living with HIV (GNP+) benadrukt de menselijke impact:
“Voor de 40,8 miljoen mensen wereldwijd die met hiv leven, betekent een geneesmiddel hoop die verder gaat dan dagelijkse medicatie en levenslange behandeling. Het staat voor bevrijding van het stigma en de financiële zorgen die ons dagelijks leven bepalen. We hebben onderzoek nodig dat niet alleen de wetenschap vooruitbrengt, maar ook écht inspeelt op de werkelijke behoeften van onze communities.”
Het artikel in The Lancet is hier te lezen (pdf, Engelstalig).
