“Waarom zou ik jou medicijnen geven?” Dit kreeg Ilona uit Kiev te horen toen de arts haar vertelde dat ze hiv had. “Mensen als jij horen in de gevangenis zodat je niemand anders kan infecteren.” Aidsactivist Natalya uit Oekraïne vertelt over een van de vele voorbeelden uit de regio. Slechts een kwart van alle mensen met hiv krijgt hier hiv‑remmers.
Nergens ter wereld groeit het aantal mensen met hiv zo snel als in Oost-Europa en Centraal Azië. Sinds 2010 is het aantal mensen dat een hiv‑diagnose kreeg met bijna 60 procent gestegen. Belangrijkste oorzaak: het negeren en buitensluiten van mensen die hulp nodig hebben.
Biljana Vidović, Oost-Europa-specialist van Aidsfonds: “Politici en beleidsmakers in deze regio’s negeren bij hun aanpak van aids al jaren de mensen die het kwetsbaarst zijn voor het virus. Homomannen, sekswerkers en jongeren die drugs gebruiken, worden aan hun lot overgelaten. Ze krijgen geen goede voorlichting over hiv, laat staan zorg en levensreddende medicijnen. Hierdoor grijpt hiv snel verder om zich heen en treft het virus iedereen in de samenleving: man en vrouw, jong en oud, homo en hetero. De politiek heeft hiv vrij spel gegeven.”
Homofobie verergert de situatie. Rusland, het land dat grote invloed heeft in de regio, verbiedt sinds 2013 bij wet “het promoten van homoseksualiteit”. Als verliefd homostel hand in hand lopen is levensgevaarlijk. Net als praten over homoseksualiteit. Dat maakt het geven van hiv‑voorlichting vrijwel onmogelijk. Door deze homofobie, aangemoedigd door de staat, zijn veel homomannen bang om zich te laten testen. David uit Oezbekistan: “Toen de arts erachter kwam dat mijn vriend geïnfecteerd was geraakt door seks met een man, riep ze een andere arts erbij. Die schreeuwde: ‘Jullie homo’s verdienen geen hiv‑remmers!’ Hij dreigde met vervolging en gevangenisstraf."
Oekraïne en Rusland grootste brandhaarden
Het grootste aantal nieuwe hiv-infecties zien we in Rusland, gevolgd door Oekraïne en Wit-Rusland. Een groeiend aantal mensen raakt nu geïnfecteerd door heteroseks, waaronder steeds meer jonge vrouwen. Aidsactiviste Natalya: “Deze vrouwen hebben onze hulp nodig. Maar in plaats daarvan worden ze als uitschot behandeld. Neem bijvoorbeeld Vera, 24 jaar, sekswerker, zwanger en hiv-positief. Ze kreeg geen behandeling om te voorkomen dat haar baby hiv zou krijgen. En toen de baby met een keizersnede ter wereld kwam, besloot de dokter haar ongevraagd te steriliseren. Hij vond dat ze het recht niet had om een gezin te hebben. Dit soort onmenselijke praktijken moet stoppen.
