Behandeling van hiv

De behandeling van hiv bestaat uit een combinatie van ten minste drie hiv-remmende medicijnen, die dagelijks moet worden ingenomen. Ze blokkeren de vermenigvuldiging van hiv in het lichaam. Ook mensen die al aids hebben, kunnen dankzij hiv-remmers hun gezondheid voor een groot deel herwinnen.

Wat zijn hiv-remmers?

Een hiv-remmer is een middel dat de vermenigvuldiging van hiv in het lichaam tegengaat en verspreiding beperkt. Hiv vermenigvuldigt zich in het lichaam in meerdere stappen, die zich steeds weer herhalen. De hiv-remmers slagen erin om diverse stappen te blokkeren zodat hiv zich niet meer vermenigvuldigt. Er zijn ruim twintig hiv-remmers die je qua ‘aanvalstechniek’ kan onderverdelen in vijf groepen.

Bekijk hier een overzicht van de diverse hiv-remmers en gebruikte combinaties.

Niet meetbaar = niet overdraagbaar

Bij mensen met hiv die succesvol behandeld worden met hiv-remmers, is het virus zo ver onderdrukt dat het niet meer meetbaar is in het lichaam. Dat betekent dat zij het virus niet kunnen overdragen. Zelfs bij seks zonder condoom. Bij seks zonder condoom blijf je wel risico lopen op andere soa’s.

Dit wordt wel eens aangeduid als N=N: niet meetbaar = niet overdraagbaar. In het Engels: U=U: Undetectable = Untransmittable.

Als een hiv-infectie goed wordt behandeld met hiv-remmers, is het virus niet langer te meten is in het bloed. Als hiv ‘ondetecteerbaar’ is, houdt dit in dat hiv nog wel in het lichaam aanwezig is maar in zo’n kleine hoeveelheid dat je het niet meer meet in het bloed. Je hebt het dan over een viral load van minder dan twintig virusdeeltjes per milliliter bloed. Je spreekt al van een lage viral load bij 10.000 deeltjes. Een hoge viral load waarde is 100.000 deeltjes.

De voordelen van een ondetecteerbare viral load zijn:

• een laag risico op ziekte door hiv;
• een laag risico op andere ziekten, zoals hart- en vaatziekten;
• het virus kan niet meer worden overgedragen bij seksueel contact.

Veel behandelmogelijkheden

De kwaliteit van de hiv-behandeling is met sprongen vooruitgegaan. Er is meer kennis over welke combinaties effectief zijn. De meest voorkomende combinaties zijn nu beschikbaar in één-pil-regimes. Sinds 2019 zijn er tien verschillende soorten van deze combinatiepillen. Als één van die combinaties bij jou past, dan hoef je maar één pil per dag te slikken. Het kan ook zo zijn dat jij een combinatie nodig hebt die niet tussen die tien pillen zit. Dan moet je vaak één à twee keer per dag één tot twee pillen slikken, zodat die verschillende pillen samen, voor jou de beste combinatie maken.

Het onderzoek naar hiv-remmers gaat nog steeds door. Zowel naar nieuwe hiv-remmers als de effectiviteit van diverse combinaties. De behandelmogelijkheden en de kwaliteit van behandeling worden hierdoor steeds beter. Er wordt veel onderzoek gedaan naar hiv-remmers die langer werken, zodat je niet meer dagelijks een pil hoeft te slikken.

Bijwerkingen van hiv-remmers

Bijwerkingen komen nog voor bij een deel van de mensen die hiv-remmers gebruiken. Door de verbetering van medicijnen komen ze veel minder vaak voor en zijn ze milder geworden. Bovendien zijn er nu veel mogelijkheden om over te stappen op andere hiv-remmers als er bijwerkingen optreden. 

Resistentie

De mogelijkheid om over te stappen naar een ander medicijncombinatie is ook belangrijk als een hiv-remmer niet meer goed werkt omdat het virus zich heeft aangepast. Het virus is dan resistent tegen de medicatie. Er kan dan worden uitgeweken naar een andere combinatie van hiv-remmers.

Hiv, maar niet verzekerd

Iedereen in Nederland heeft recht op medische zorg. Als je niet verzekerd bent, wordt er gekeken hoeveel je zelf bij kunt dragen aan de kosten van een behandeling.

Mensen zonder verblijfsvergunning kunnen geen zorgverzekering afsluiten. Als zij hiv-medicatie nodig hebben of onlangs hiv-positief zijn getest, kunnen ze zich via een arts laten doorverwijzen naar een ziekenhuis. Zij kunnen een beroep doen op bepaalde regelingen om hiv-zorg te krijgen. Een hiv-consulent kan hierover informatie geven.