Goedkope versie van baanbrekend hiv-preventiemiddel op komst

Tot nu toe kostte lenacapavir, de naam van het medicijn, ruim 28.000 dollar (omgerekend 24.000 euro) per persoon per jaar – een onbereikbare prijs voor de meeste landen. Dankzij een historische overeenkomst tussen onder andere het Clinton Health Access Initiative, de Gates Foundation en het Zuid-Afrikaanse onderzoeksinstituut Wits RHI, daalt die prijs straks naar slechts 40 dollar (omgerekend 34 euro) per persoon per jaar.

Dat opent de deur voor miljoenen mensen in meer dan 120 lage- en middeninkomenslanden om toegang te krijgen tot deze levensreddende preventie.

Eerdere doorbraak: gelijktijdige uitrol

Eerder dit jaar kondigde het Global Fund, het grootste gezondheidsfonds ter wereld, al aan dat lenacapavir tegelijk beschikbaar komt in Afrikaanse landen en westerse landen. Dat was een belangrijke doorbraak, omdat hiv-preventiemiddelen meestal pas jaren later betaalbaar worden in lage-inkomenslanden. De nieuwe prijsafspraken zorgen ervoor dat die belofte nu ook waargemaakt kan worden.

Over het middel

Lenacapavir is internationaal erkend als veilig en effectief en wordt slechts twee keer per jaar toegediend. Daardoor kan het een groot verschil maken voor mensen die moeite hebben met het dagelijks slikken van PrEP-pillen, of die te maken krijgen met stigma, gebrekkige toegang tot zorg of door ongelijke machtsverhoudingen, culturele normen en afhankelijkheid van mannen voor inkomen of levensonderhoud.

De uitrol van lenacapavir maakt verschil voor vrouwen, omdat het eindelijk een échte keuze geeft. Vrouwen kunnen hiermee zélf beslissen over hun gezondheid en seksueel leven, zonder toestemming van anderen te vragen. Dat helpt om het hoge aantal hiv-infecties onder meisjes en vrouwen terug te dringen.

Jerop, een hiv-activist uit Kenia die zelf met hiv leeft

dit betekent keuzevrijheid voor vrouwen

Niet alle landen profiteren

Hoewel deze prijsafspraken een enorme stap vooruit zijn, vallen niet alle landen onder de deal. Zo zijn middeninkomenslanden zoals Brazilië en Mexico uitgesloten. Dat betekent dat zij zelf afspraken moeten maken over de prijs of zelf het medicijn moeten produceren. Dat is problematisch, omdat de strijd tegen hiv daar zonder betaalbare toegang een enorme uitdaging blijft.

Het is een belangrijke stap dat lenacapavir tegen een lagere prijs beschikbaar wordt in 120 lage- en middeninkomenslanden. Tegelijkertijd profiteren niet alle landen hiervan, terwijl ook daar veel mensen met hiv wonen. Er is nog veel te doen om toegang voor iedereen te garanderen.

Remko van Leeuwen, expert wetenschappelijk onderzoek

Een belangrijke stap, maar nog veel te doen

Deze deal brengt ons dichter bij een wereld zonder aids. Maar betaalbare medicijnen alleen zijn niet genoeg. Wij blijven ons inzetten om toegang te versnellen, stigma te doorbreken en te zorgen dat niemand wordt buitengesloten van levensreddende hiv-preventie.