Weer iemand genezen van hiv na stamceltransplantatie
Opnieuw is een persoon genezen verklaard van hiv na een stamceltransplantatie. Een internationaal team van onderzoekers, gesteund door Aidsfonds, onderzocht hem vier jaar lang nadat hij stopte met het nemen van hiv-medicatie.
De ‘Düsseldorf patiënt’ is een 53-jarige man die de stamceltransplantatie al tien jaar geleden onderging. Over zijn mogelijke genezing werd al eerder bericht, kort nadat hij stopte met hiv-behandeling. Nieuw is nu de publicatie in het vakblad Nature Medicine, waarin de wetenschappers de resultaten van hun jarenlange onderzoek presenteren.
Het is het langste en meest nauwkeurige onderzoek naar een patiënt met hiv na stamceltransplantatie tot nu toe. Dat sterkt de onderzoekers in hun vaststelling dat de patiënt inderdaad is genezen, én het geeft nieuwe inzichten voor het ontwikkelen van een geneesmiddel dat voor iedereen is toe te passen.
Niet breed toepasbaar
Net als eerdere personen die via die methode genezen zijn, onderging de Düsseldorf patiënt de ingrijpende behandeling omdat hij ook bloedkanker had. Door donorcellen te gebruiken met een mutatie die bescherming biedt tegen hiv, genas hij van kanker én de hiv-infectie. Omdat de behandeling zeer risicovol is, wordt deze alleen ingezet wanneer er geen andere optie is; dat is bij levensbedreigende bloedkanker het geval. Maar een stamceltransplantatie kan dus niet voor iedereen met hiv worden gedaan.
Dr. Anne Wensing (UMC Utrecht) coördineert het onderzoeksproject met de naam IciStem en is één van de hoofdonderzoekers. “Door dit onderzoek, gesteund door Aidsfonds, kunnen we nu bevestigen dat het in principe mogelijk is de replicatie van hiv duurzaam te voorkomen,” zegt zij. “Ondanks dat er flarden van hiv in bloed en weefsels zijn aangetroffen, is er vier jaar na staken van de hiv-therapie geen virale rebound. Het lijkt er op dat het afweersysteem het virus als het ware ‘vergeet’.”
Investeren in genezing voor iedereen
En nu, zegt Wensing, is het belangrijk dat er fondsen vrijkomen om dit om te zetten naar een algemeen toepasbare behandeling. Dat ziet ook Remko van Leeuwen, beleidsadviseur wetenschap bij Aidsfonds. “Hoe beter we weten wat er precies in het lichaam gebeurt bij zo’n genezing, hoe meer aanknopingspunten voor een geneesmiddel dat voor iedereen met hiv kan worden ingezet. Eigenlijk wil je het resultaat dat je hier ziet repliceren met een methode die minder ingrijpend is.”
Want ondanks het bestaan van hiv-medicijnen, waardoor je met hiv gezond oud wordt en het virus niet overdraagt, blijft het vinden van een geneesmiddel belangrijk. “We zien nu het aantal hiv-infecties op sommige plaatsen in de wereld weer toenemen,” zegt van Leeuwen. “Nog steeds krijgen 10 miljoen mensen met hiv wereldwijd geen medicijnen. Zolang consistente toegang tot hiv-behandeling niet voor iedereen gegarandeerd kan worden, heb je een andere uitweg nodig voor het einde van de epidemie. Breed toepasbare genezing zou echt het einde van hiv en aids inluiden, en het is ontzettend belangrijk dat daar in geïnvesteerd wordt.”
We spraken de Düsseldorf Patiënt, voornaam Marc, eerder over zijn ervaringen:
“Genezing van hiv is mogelijk. Kijk naar mij. Hulde aan artsen en onderzoekers voor dit resultaat. We zijn echter nog ver van een behandeling voor iedereen. Maar ik keek altijd vooruit, en dat blijf ik doen. Dat vindt mijn man bijzonder aan mij: ik ging doodleuk met een katheter verstopt onder mijn shirt naar buiten om snoep te kopen. Ik zag het licht aan het einde van de tunnel en ik zie dat licht ook voor alle andere mensen met hiv. Recht vooruit!”
