Nog een paar weken en dan is het zover… AIDS 2018, de internationale aidsconferentie komt naar Amsterdam! Als lid van het organiserend comité ben ik namens Aidsfonds zeer nauw betrokken bij de voorbereidingen van deze tweejaarlijkse bijeenkomst, de grootste conferentie in de wereld als het gaat om gezondheid en armoedebestrijding. Er worden dit jaar rond de 20 duizend deelnemers vanuit de hele wereld verwacht.
Ik kijk uit naar de conferentie, maar wel met gemengde gevoelens. Aan de ene kant is er zeer veel bereikt in de strijd tegen aids. Van de 36.7 miljoen mensen die met hiv leven zijn er momenteel 20.9 miljoen op behandeling, dat is meer dan de helft! Aan de andere kant komen er nog steeds 5000 nieuwe hiv-infecties per dag bij en weten wereldwijd slechts 60 procent van de mensen met hiv dat ze het virus hebben. Hoe kunnen we dan toch die epidemie ooit stoppen?
"Het risico op een hiv-infectie wordt dan tien tot twintig keer groter"
Niet iedereen in de wereld heeft toegang tot hiv-testen en medicijnen of zelfs niet tot eenvoudige preventie zoals informatie over hoe hiv te voorkomen, condooms of schone naalden voor mensen die drugs gebruiken. Er zijn twee grote obstakels: er is gebrek aan voldoende financiering enerzijds, en anderzijds aan respect voor de rechten van groepen met een verhoogd risico op hiv, met name van homomannen, sekswerkers, mensen die drugs gebruiken en transgenders. In veel landen wordt drugsgebruik, sekswerk, seksuele voorkeur, en genderidentiteit gestigmatiseerd of zelfs gecriminaliseerd. Hiv-preventie voor deze groepen mensen ontbreekt en behandeling en zorg is bijna niet toegankelijk. Het risico op een hiv-infectie wordt dan tien tot twintig keer groter.
Voldoende financiering is essentieel. Deze investeringen moeten op de juiste manier worden gedaan. Dit betekent meer geld voor lokale gemeenschappen en organisaties. Die spelen een belangrijke rol in de aidsbestrijding, juist omdat zij die groepen wel kunnen bereiken met levensreddende zorg. Dat kan een dorp of alleen maar een wijk zijn; het kan ook een gemeenschap van mensen zijn, van bijvoorbeeld homomannen of van jonge vrouwen of van jongeren met hiv.
Deze ‘communities’ hebben vanaf het begin van de aidsepidemie zelf zorg gedragen voor mensen met hiv en sprongen in daar waar de publieke gezondheidszorg tekort schoot. Zij zijn het ook die optreden als rechten van mensen worden geschonden. Zij gaan de strijd aan met discriminerende praktijken die in veel landen de toegang tot effectieve hiv-zorg belemmert of zelfs volledig blokkeert.
Belangrijke donoren zoals de Nederlandse overheid en het Global fund financieren deze community-aanpak al lange tijd. Ook het Amerikaanse overheidsfonds ter bestrijding van aids (PEPFAR) is nu zo ver dat het de komende jaren meer direct gaat investeren in communities.
"Nog nooit zijn we zo dicht bij een wereld zonder aids gekomen, maar we zijn er nog niet"
De grote vraag is wat te doen wanneer landen zelf de strijd tegen hiv helemaal zelf moeten gaan bekostigen, omdat grote donoren zich terugtrekken. Wat te doen als lokale organisaties en communities in de kou komen te staan en hun diensten moeten stopzetten omdat ze niet gesteund of erkend worden door hun eigen overheid. Daar maak ik mij grote zorgen over.
De internationale aidsconferentie AIDS 2018 is belangrijker dan ooit. Nog nooit zijn we zo dicht bij een wereld zonder aids gekomen, maar we zijn er nog niet. We kunnen de epidemie verslaan, er is dan wel politieke wil en samenwerking nodig.
-Louise
