Een snelle diagnose en behandeling van hiv, stoppen met roken en een gezonde levensstijl zijn doorslaggevend voor het oud worden met hiv.
Dat blijkt onder meer uit de AGEhIV Cohortstudie van arts-onderzoekers dr. Judith Schouten en dr. Katherine Kooij van het AMC en het Amsterdam Institute voor Global Health and Development. Na zes jaar onderzoek verdedigen zij vandaag hun proefschrift over de ontwikkeling van ouderdomsziekten bij mensen die leven met hiv.
Sinds 1996 is er voor de behandeling van een hiv-infectie een combinatie van drie hiv-remmers beschikbaar (combinatietherapie). Een belangrijke doorbraak want hierdoor steeg de levensverwachting van mensen met hiv aanzienlijk. Het percentage mensen met hiv van boven de 50 jaar is in Nederland toegenomen van 9% in 1995 tot 42% in 2015. Wereldwijd zijn er naar schatting meer dan 3,6 miljoen mensen met hiv ouder dan 50 jaar.
Toch valt het op dat mensen met hiv, in vergelijking met mensen zonder hiv, vaker en op jongere leeftijd algemene ouderdomsziekten ontwikkelen. Daarbij kun je denken aan hart- en vaatziekten, suikerziekte of nierproblemen. Óók als het virus door medicijnen niet langer te meten is in het bloed. Om hier meer inzicht in te krijgen is zes jaar geleden de AGEhIV Cohort studie in Amsterdam gestart. Aidsfonds is één van de financiers. Het onderzoek was prospectief, dit wil zeggen dat een groep van mensen boven de 45 jaar met dezelfde leefstijl langere tijd gevolgd werd. Die groep bestond uit 598 mensen met hiv en 550 mensen zonder hiv. De onderzoekers vergeleken daarbij het ontstaan, het voorkomen en de mogelijke risicofactoren van ouderdomsziekten. Ook verstoringen van de werking van organen werden onder de loep genomen.
De uitkomst van de studie bevestigt dat ouderdomsziekten vaker voorkomen bij mensen met hiv dan bij mensen zonder hiv. Verschillen zijn het meest uitgesproken bij hart- en vaataandoeningen. Daarbij spelen twee risicofactoren een belangrijke rol. Ten eerste de immuunschade die hiv veroorzaakt, zoals een laag ooit gemeten CD4 getal. Als dit getal ooit laag is geweest, is er een groter risico op hart- en vaataandoeningen. Vroege diagnose en snelle behandeling van hiv helpt bij het voorkomen van immuunschade. Ten tweede laat het onderzoek zien dat alle levensstijlfactoren die slecht zijn voor hart- en bloedvaten zoals roken, een hoge bloeddruk en hoog cholesterol het risico op hart en vaataandoeningen verhogen. ‘Hart- en vaatziekten zijn wereldwijd een belangrijke doodsoorzaak, maar het belang van gezonde vaten is waarschijnlijk nog groter voor mensen met hiv, omdat hiv het proces vermoedelijk versnelt’, licht Judith Schouten toe.
Samen met dr. Katherine Kooij verdedigt zij vandaag haar proefschrift. De onderzoekers kijken terug op ruim zes jaar onderzoek. ‘De enorme betrokkenheid van mensen met hiv bij hun aandoening heeft me echt geraakt. En daarbij de grote bereidwilligheid om mee te doen aan onderzoek. Hun indrukwekkende levensverhalen. Uit de kast komen, vrienden/partners verliezen aan een gruwelijke ziekte, zelf ziek worden. Hun optimisme en moed. Heel inspirerend en motiverend. Ik beschouw het als een voorrecht om in dit veld te mogen werken’, besluit Schouten.
