Winst voor Trump. Toen ik tijdens verkiezingsnacht om 3:30 uur naar bed ging zag het er slecht uit voor Hillary. Toch leek het ook toen nog onmogelijk dat zij zou verliezen. Niets minder bleek waar de volgende ochtend.
Na de Brexit is de winst van Trump het tweede event dat in korte tijd ons wereldbeeld deed wankelen. Met de komende verkiezingen in Nederland roept dat ook de vraag op wat dit alles betekent voor de aidsbestrijding.
Wereldwijd draagt het Amerikaanse overheidsprogramma PEPFAR bij aan de toegang tot behandeling van ruim 11 miljoen mensen met hiv. De VS verzorgen daarmee de behandeling van meer dan de helft van de mensen met hiv ter wereld die op dit moment op behandeling zijn. Onze afhankelijkheid van Amerikaanse steun is enorm; ook één derde van het budget van Global Fund komt van de VS. De grote vraag is dus nu wat Trump gaat doen. Veel google-werk levert echter weinig resultaten op. De beste man heeft zich nooit echt uitgelaten over hiv/aids.
Dat geldt echter niet voor Mike Pence, zijn keuze voor vicepresident. Pence wordt beschouwd als uiterst conservatief Republikein die in een recent verleden onder meer heeft gepleit voor overheidsprogramma's om homo's te genezen. Ondanks nog werd duidelijk waar zijn aanpak toe kan leiden. Als gouverneur van de staat Indiana weigerde hij tijdens een hiv-uitbraak onder druggebruikers toestemming te geven voor het verstrekken van schone naalden. In korte tijd liepen meer dan 200 mensen hiv op; een van de grootste uitbraken in de VS van de laatste jaren. Pas na veel druk bond Pence in en stond beperkte harm reduction programma's toe.
Is er nog licht aan het einde van deze donkere Trump-tunnel? Ja, misschien wel. PEPFAR werd in 2003 opgericht door de Republikeinse president George W. Bush, en het programma kent nog steeds veel steun onder Republikeinen in het Congres. Daarbij komt dat Trump waarschijnlijk als president, net als tijdens zijn carrière als zakenman, vooral gericht zal zijn op winnen. De aidsbestrijding heeft laten zien dat we van het virus kunnen winnen. Met die boodschap kan een president Trump dus misschien wel een supporter worden.
Ten slotte is de verkiezing van Trump ook een enorme wake-up call. De afhankelijkheid van de aidsbestrijding van Amerikaanse steun is niet houdbaar. Een nog belangrijker onderdeel van ons werk wordt om de leiders van groeiende economieën als Nigeria, Kenia, Ethiopië, Vietnam en Zuid-Afrika te bewegen volledige verantwoordelijkheid te nemen voor de gezondheid van hun eigen burgers. Daarnaast kunnen wij er in Nederland voor zorgen dat de urgentie van aidsbestrijding en ontwikkelingssamenwerking hoger op de politieke agenda komt. En dat is zeer afhankelijk van de partijen die we in maart 2017 verkiezen.
Mark Vermeulen
Manager Algemene Zaken Aidsfonds
