Radiopresentatrice Annemarie Biljard: “Ruim tien jaar geleden gebeurde het onmogelijke: voor het eerst genas iemand van het hiv-virus. In de jaren tachtig zorgde het virus, dat aids veroorzaakt, voor wereldwijde paniek en het eist nog altijd veel slachtoffers. Inmiddels zijn twee andere mensen middels dezelfde behandeling genezen. Deze week deed een van hen zijn verhaal in de New York Times: Adam uit Londen. Hij had niet alleen hiv, maar ook lymfeklierkanker.”

Aidsfonds-medewerker Marein de Jong: “Het was een bijzonder geval. Adam Castillejo leefde al met hiv, toen hij in 2011 lymfeklierkanker kreeg. In 2016 ging het zó slecht met zijn kanker, dat het nodig was een heel zware behandeling te ondergaan om nog een kans te hebben te overleven. Die behandeling was een stamceltransplantatie. Daarbij krijg je als het ware een nieuw afweersysteem. Toen hebben ze gekeken of het mogelijk was hem een nieuw afweersysteem te geven met cellen die ook zijn hiv konden genezen. Dat lijkt nu dus gelukt te zijn. De nieuwe cellen die hij gekregen heeft zijn resistent voor hiv. Dat betekent dat die cellen geen poortjes hebben waardoor hiv de cellen in kan. Daardoor kunnen ook nieuwe cellen die aangemaakt worden niet geïnfecteerd worden.”

Annemarie: “Zo'n stamceltransplantatie is heel gevaarlijk, omdat je hele immuunsysteem wordt platgelegd. Dus je bent overal vatbaar voor.”

Marein:“Dat klopt. Je systeem wordt helemaal uitgeschakeld, zodat er ruimte is voor de nieuwe cellen. Dat is een zodanig gevaarlijke behandeling, dat we dat dat niet verantwoord vinden om te doen bij mensen met hiv zónder levensbedreigende lymfeklierkanker. Het is dus niet breed inzetbaar.”

Annemarie: 'Dus alleen als je hiv hebt én kanker kun je op deze manier geholpen worden. Dat klinkt afschuwelijk.”

Marein: “Hiv is heel goed te behandelen. Als je er vroeg bij bent en toegang hebt tot medicijnen, dan heb je tegenwoordig dezelfde levensverwachting als iemand zonder hiv. Zolang de  genezingsbehandeling enorme risico's met zich meebrengt, is het slikken van levensreddende medicijnen een betere optie.”

Annemarie: 'Had de bekendmaking van nog twee hiv-genezingen veel impact?”

Marein: “Enorm. Toen Timothy Brown tien jaar geleden in de openbaarheid stapte, leek het een soort wonder. Het duurde ook heel lang voordat zijn dokters echt durfde te zeggen dat hij genezen is. Want hoe weet je of iemand genezen is? Pas als het virus nooit meer terugkomt. Je moet dus aantonen dat in een hooiberg geen spelt zit. En toen waren daar ineens nog twee genezingen. Bij de eerste genezing is het een wonder, de tweede kan nog toeval zijn, maar bij een derde genezing blijkt deze aanpak dus te werken.”

Annemarie: “Is er nu hoop op een definitief medicijn tegen hiv?”

Marein: “Er wordt geprobeerd van deze behandelingen te leren. Welke elementen zitten hierin en kun je die op een andere manier toepassen, zodat je een minder zware behandeling krijgt? Een praktisch voorbeeld daarvan: kun je bijvoorbeeld ook de afweercellen aanpassen, zodat hiv er niet meer in kan, door gentherapie? Daar zijn ze nu mee bezig, al staat dat nog echt in de kinderschoenen. Zo wordt er geprobeerd te leren van deze drie bijzondere gevallen, om uiteindelijk wel te komen tot een breed toepasbare genezing voor alle 38 miljoen mensen die leven met hiv wereldwijd.”