President Trump heeft afgelopen maand de hoofdlijnen van zijn eerste budget voor 2018 naar buiten gebracht. Dramatische bezuinigingen op verschillende beleidsterreinen worden daarin voorgesteld om het budget voor nationale veiligheid en defensie te kunnen opvoeren met een ongekend hoog bedrag van $54 miljard. Zo stelt hij voor o.a. het budget van buitenlandse zaken en ontwikkelingswerk met een derde te verminderen.
Voor 2018 lijkt hij vooralsnog de internationale aidsbestrijding te sparen, want hij maakt in zijn grote bezuinigingsronde een uitzondering voor PEPFAR, the President's Emergency Plan for AIDS Relief en kort niet op de Amerikaanse bijdrage aan het Global Fund.
Dit is voorlopig een opluchting, maar zekerheid is dat nog niet. Voor het lopende jaar 2017 stelt hij intussen al wel bezuinigingen op PEPFAR voor. Het is natuurlijk aan het Amerikaans Congres om over deze voorstellen te besluiten. Men weet daar heel goed dat met Amerikaans geld op dit moment zo’n 11,5 miljoen mensen in de wereld jaarlijks voorzien worden van levensreddende medicijnen.
Tegelijkertijd is het wrang en ingrijpend dat heel veel programma’s in ontwikkelingslanden wel direct getroffen zullen worden door de voorgestelde bezuinigingen. Daarnaast legt het budgetplan alle toezeggingen ten aanzien van de verbetering van het klimaat naast zich neer en stelt het forse kortingen voor op wetenschappelijk onderzoek. Ook dat raakt de strijd tegen aids.
In mei a.s. legt President Trump een uitgewerkt en meer gedetailleerd plan voor. Dan is het Amerikaanse Congres aan zet om het budget bij te stellen en goed te keuren. Republikeinse Congresleden hebben al publiekelijk laten weten dat ze niet zullen instemmen met de voorgestelde vergaande bezuinigingen op buitenlandse zaken en ontwikkelingswerk, want dit zou niet bijdragen tot veiligheid in de wereld. Toch is het uitermate spannend in welke mate President Trump zijn zin zal krijgen.
Ondertussen werkt de Amerikaanse overheid verder aan de uitvoeringsregels van de Global Gag Rule. Hiermee wordt de financiering stopgezet aan internationale ngo’s die informatie geven over gezinsplanning en over veilige abortus. De vraag is nog steeds of deze regeling ook zal gelden voor buitenlandse organisaties met algemene gezondheidsprogramma’s. Die regels worden nog uitgewerkt.
Wanneer de Global Gag Rule van toepassing zal worden verklaard op alle programma’s, die worden ondersteund door het Amerikaanse PEPFAR (let wel: het gaat hier om niet-Amerikaanse organisaties die ondersteuning van PEPFAR ontvangen), dan heeft dit wel grote gevolgen voor de aidsbestrijding.
Aidsbestrijding gebeurt niet geïsoleerd, maar is altijd onderdeel van bestaande gezondheidsprogramma’s in de diverse landen. Een effectieve aidsbestrijding is bovendien alleen mogelijk door directe ondersteuning van de seksuele gezondheid en rechten van mensen, dus met aansluiting op voorlichtingsprogramma’s over seks, anticonceptie en abortus en over het voorkomen van soa’s en hiv. Elke beperking hiervan zal de aidsbestrijding wereldwijd onmiddellijk schaden.
We beseffen heel goed dat er vele bedreigingen zijn voor het internationale ontwikkelingswerk. Als door conservatieve regeringen in andere grote donorlanden de kraan steeds verder dicht gaat, zoals de afgelopen jaar al is gebeurd, dan heeft dat gevolgen voor miljoenen mensen wereldwijd. Aidsfonds wacht samen met vele andere internationale ngo’s de actuele ontwikkelingen af.
-Louise
